Ustawa o Sygnalistach nałoży szereg obowiązków na pracodawców, a ich niespełnienie wiąże się z zagrożeniem wysokimi karami

Sygnalista to osoba, która zgłasza lub ujawnia informacje w interesie publicznym, które dotyczą czynów nielegalnych, zabronionych, stanowiących zagrożenie bądź powodujących szkodę. Osoba, która dokonuje zgłoszenia, by zostać uznana za sygnalistę musi posiadać uzasadnione przekonanie, że informacja o naruszeniu jest prawdziwa.

Sygnalistami zgodnie z założeniami projekty ustawy będą mogli być m.in.:

  • pracownicy niezależnie od podstawy zatrudnienia, w tym osoby samozatrudnione, wolontariusze i stażyści;
  • członkowie struktur korporacyjnych spółki, w tym jej udziałowcy lub akcjonariusze oraz członkowie organów zarządzających i nadzorczych;
  • pracownicy zewnętrznych współpracowników danego podmiotu, czyli wykonawcy, podwykonawcy oraz dostawcy.
  • Statystyki nadużyć w Polsce:

  • 50% polskich przedsiębiorców przyznało, że doświadczyło nadużyć w ciągu ostatnich dwóch lat;
  • 55% nadużyć zostało popełnionych przez osoby z firmy;
  • w wyniku nadużyć co druga polska firma straciła ponad 400 000 zł;
  • poza stratami finansowymi nadużycia doprowadziły również do obniżenia morale pracowników (58%), pogorszenie relacji biznesowych (51%), negatywnego wpływu na wizerunek firmy (48%);
  • najczęstsze nadużycia to korupcja, nadużycia księgowe, cyberprzestępczość i nieetyczne prowadzenie biznesu;
  • 63% nadużyć zostało popełnionych przez osoby z firmy;
  • w wyniku nadużyć 61% polskich firm straciło ponad 400 000 zł, a ponad 1/3 4 mln zł;
  • 46% polskich przedsiębiorców przyznało, że doświadczyło nadużyć;
  • tylko 29% firma uważa, że nadużycie wzmocniło organizację;
  • tylko 6% nadużyć zostało zgłoszonych przez sygnalistów (45% w 2018 r.).
  • Źródło danych dot. nadużyć: https://www.pwc.pl/

    Implementacja dyrektywy o sygnalistach, zgodnie z jej postanowieniami powinna nastąpić do 17 grudnia 20021 r. Gdyby ustawę udałoby się uchwalić w terminie oznaczałoby to, że obowiązki w niej określone, odnoszące się do osób zgłaszających nieprawidłowości, zaczęłyby obowiązywać pracodawców już w styczniu 2022 r.

    Najważniejsze założenia projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa:

    Regulamin zgłoszeń wewnętrznych

    Regulamin określający wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych, zobowiązani będą wprowadzić:

    Do 17 grudnia 2021 r.

  • Przedsiębiorcy zatrudniający co najmniej 250 pracowników (w oparciu o umowę o pracę);
  • Przedsiębiorcy wykonujący działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska – bez względu na ilość zatrudnionych pracowników.
  • Do 17 grudnia 2023 r.

  • Przedsiębiorcy zatrudniający od 50 do 249 pracowników.
  • Kluczowe przepisy karne

  • Kto dokonał zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nieprawdziwych informacji podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3;
  • Kto wbrew przepisom ustawy nie ustanowił wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych albo ustanowiona przez niego procedura narusza art. 29 ust. 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
  • Dozwolona współpraca

  • Pracodawcy w sektorze prywatnym, którzy zatrudniają co najmniej 50, lecz nie więcej niż 249 pracowników, będą mogli na podstawie umowy dzielić się zasobami w zakresie przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń oraz podejmowania działań następczych, pod warunkiem zapewnienia zgodności wykonywanych czynności z ustawą;
  • Pracodawcy w sektorze publicznym, będący jednostkami organizacyjnymi gminy, będą mogli ustalić wspólne, wewnętrzne procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych, pod warunkiem zapewnienia ich odrębności i niezależności od zewnętrznych procedur dokonywania zgłoszeń.
  • Zgłoszenie zewnętrzne

  • Zgłaszający będzie mógł dokonać zgłoszenia zewnętrznego bez uprzedniego dokonania zgłoszenia wewnętrznego.
  • Warto jednak podkreślić, że poszczególne wymogi dotyczące oprawa ochrony sygnalistów mogą jeszcze ulec zmianie, ze względu na to, że mimo upływającego terminu na implementację dyrektywy, prace nad projektem ustawy, w momencie pisania tego artykułu, nie są jeszcze ukończone. Mimo to warto już teraz podjąć działania mające na celu dostosowanie swojej organizacji do ogólnych wymogów projektu, ponieważ przewiduje on, że ustawa wejdzie w życie (będzie stosowana) po upływie zaledwie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.

    Autor

    Powiedz o tym światu

    Facebook
    LinkedIn

    Najnowsze wpisy